Een gids voor minimalisme

Degenen die weleens bij mij thuis komen, weten dat ik van een opgeruimd huis houd. Maar opgeruimd betekent niet per se weinig spullen. Alle kasten, lades en dozen zaten propvol en op een gegeven moment begon me dat dwars te zitten. Tijd om te gaan minimaliseren! Of ontspullen, opruimen, hoe je het ook wilt noemen. Wat is er zo fijn aan minimalisme en hoe pak je het aan?

Wat is minimalisme?

Inmiddels is minimaliseren echt een trend geworden. Het doel is om al het overbodige in je leven los te laten. Het kan op veel verschillende manieren, van heel streng tot kleine veranderingen. Ergens is het idee ontstaan dat je als minimalist maximaal 100 spullen mag hebben of in een tiny house moet wonen. Bewonderenswaardig, maar daar heb ik geen behoefte aan.

Je kan minimalisme behoorlijk letterlijk nemen, maar ook als richtlijn hanteren. Voor mij is het vooral dat laatste. Ik wil graag bewustere keuzes maken wat betreft aankopen, omdat dat duurzamer is en het geeft mij meer rust.

Leo Babauta, blogger, auteur, journalist en oprichter van Zen Habits omschrijft dit treffend:

“It’s basically an extension of simplicity — not only do you take things from complex to simple, but you try to get rid of anything that’s unnecessary. All but the essential.”

Als je een (beetje) minimalist bent, laat je al het overbodige weg en richt je je op wat voor jou essentieel is. Dat betekent niet dat je geen nieuwe spullen meer mag kopen, maar dat je daar hele bewuste keuzes in maakt. Het eindigt bovendien niet bij minder spullen, wat vaak wordt gedacht. Minimaliseren is ook het verminderen of elimineren van andere dingen die jou veel negatieve energie kosten, zoals vervelende mensen in je omgeving, veel op je telefoon bezig zijn (ook wel digitaal minimalisme) en het volgen van het nieuws.

Mijn kijk op minimalisme

Voor mij betekent minimalisme twee dingen:

Minder afleiding, rommel, stress, geleefd worden en altijd druk zijn.
Meer aandacht, duurzaamheid, diepgang, contact, rust en betekenis.

Ik ben niet ontzettend streng in de leer, maar minimalisme voelt echt als een bevrijding. Ik zoek al veel langer naar een manier om los te komen van de consumptiemaatschappij, zonder te hoeven leven in een hutje op de hei. Het is met minimalisme niet alles of niks. Je kunt zelf een bewuste afweging maken welke dingen je wel en niet wilt hebben in je leven.

Ik kijk bijvoorbeeld geen televisie, maar wel Netflix en Uitzending Gemist. Ik heb wel Facebook, maar gebruik de Chrome-extensie News Feed Eradicator om de timeline te verbergen. Ik wil een comfortabel en gezellig huis, maar geen overbodige rommel dat ik moet afstoffen of jaren in een kast blijft liggen.

Het gaat wat mij betreft om meer controle krijgen over je leven en bewustere keuzes maken, dan om zo min mogelijk spullen te hebben. Dat geeft mij veel rust en vrijheid. Zoek vooral naar een manier die bij jou past, of dat nou met maximaal honderd spullen is of dat je één paar schoenen minder koopt.

Voordelen van minder spullen kopen

Natuurlijk heeft minder dingen kopen veel voordelen. Je bespaart geld, hebt meer ruimte in huis, hoeft minder op te ruimen en het draagt bij aan het milieu. Verhuizen kost bovendien veel minder tijd en gedoe.

Wat ik nog het allerfijnste vindt van minimalisme: het geeft me een rustig gevoel. Mijn huis is overzichtelijk, ik weet waar ik spullen heb liggen en hoef niet lang te zoeken. Alle spullen die je hebt zorgen voor extra ballast. Het veroorzaakt gedachtes, zorgen en neemt ruimte in.

Soms ruim ik een kast opnieuw uit, maar het is natuurlijk nog beter om überhaupt minder spullen te kopen. Dat scheelt op een later moment opruimen, twijfelen en wegbrengen.

Tips om minder te kopen

Maar hoe doe je dat dan, minder spullen kopen? Het klinkt heel makkelijk, maar dat is het niet altijd. Een paar tips:

#1. Kies voor kwaliteit in plaats van kwantiteit. Dit geldt voor veel spullen, zoals kleding en meubels, maar ook een laptop of telefoon. Grote kans dat je op lange termijn geld bespaart, omdat het langer mee gaat.

#2. Bedenk van te voren wat je gaat kopen. Maak een lijstje voordat je gaat winkelen. Voorheen kocht ik tijdens een middagje shoppen met vriendinnen veel dingen die ik van te voren niet had bedacht. Nu bedenk ik van te voren waar ik naar op zoek ben, zodat ik het nuttige met het gezellige kan combineren.

#3. Plak een nee/nee sticker op je brievenbus. Dit is een win-win situatie. Je krijgt geen dik pak papier meer in huis, wat enorm zonde is, én je voelt minder drang om te consumeren omdat je alle reclames niet ziet.

#4. Lenen in plaats van kopen. Sommige dingen gebruik je misschien maar heel af en toe, zoals een beamer of decoupeerzaag. In plaats van dit gelijk zelf te kopen, kun je dit ook prima lenen van een buurman, vriend, familielid of nog makkelijker: via Peerby van mensen bij jou in de buurt.

#5. Hergebruik. Als je herbruikbare spullen koopt, hoef je minder vaak wat nieuws te kopen. Denk aan een stevige boodschappentas, herbruikbare zakjes voor groenten en brood, een metalen drinkfles, wasbare wattenschijfjes, een menstruatiecup, enzovoort. Eenmaal een aanschaf, jaren plezier!

Hoe ik begon met ontspullen

Ik ben al een jaren bezig met simpeler en bewuster leven. Dat begon heel klein en is steeds verder uitgebreid. Nu probeer ik zoveel mogelijk bewuste keuzes te maken. Ik eet zoveel mogelijk plantaardig, kijk nauwelijks televisie en heb geen auto.

Ontspullen was daar eerst helemaal geen onderdeel van. Maar doordat ik in de afgelopen 10 jaar vijf keer ben verhuisd, begon ik er toch al onbewust mee. Als je je hele inboedel in dozen moet stoppen, kom je er snel achter hoeveel spullen je eigenlijk hebt. Het bleek dat ik ontzettend veel spullen bij elkaar had verzameld, het meeste verstopt in kasten, lades en dozen.

Bij iedere verhuizing ruimde ik veel spullen op, maar drie jaar geleden besloot ik dat ik mijn huis permanent opgeruimd wilde houden. Ik las steeds vaker over minimaliseren en dat was precies waar ik naar op zoek was. Toen besloot ik om per kamer het hele huis te gaan opruimen.

Ik begon bij mijn werkkamer. Ik heb veel nog bruikbare spullen naar de kringloop gebracht, wat natuurlijk veel beter is dan iets zomaar weggooien. Het opruimen duurde overigens wel echt de hele middag en ik heb met veel dingen lang staan twijfelen of ik het weg moest doen of niet. Maar goed, het begin is er!

Benieuwd naar het resultaat? Dat laat ik je zien in onderstaande video.

Kledingkast make-over

Het tweede project was mijn kledingkast. Ik ben niet zo’n modemeisje, dus heel veel kleding had ik al niet. Maar ik had nog kleding van tien jaar oud liggen wat ik nooit meer aanhad. Tijd om dat eens uit te zoeken! Ik had eerst het idee om er echt een Capsule Wardrobe van te maken. Dat houdt in dat je per seizoen een garderobe hebt van maximaal 37 items die je allemaal met elkaar kunt combineren.

Toen ik daar wat langer over na ging denken, merkte ik dat ik daar weerstand tegen begon te krijgen. Ik wil mezelf helemaal niet verplichten om zoiets te doen. Uiteindelijk is het dus gewoon een flinke opruimsessie geworden, waarbij ik vooral heb gelet op:

• hoe lekker ik een kledingstuk vind zitten;
• of het nog in goede staat is;
• of ik het makkelijk kan combineren;
• hoe vaak ik het de afgelopen tijd gedragen heb.

Er zitten misschien kledingstukken bij waar je je schuldig over voelt om weg te doen. Door een bijzondere herinnering bijvoorbeeld, of omdat het erg duur was. Maar als je het nauwelijks draagt, wat voegt het dan toe?

Een fijne tip van Marie Kondo, de wereldberoemde Japanse opruimgoeroe, is om jezelf af te vragen of iets ‘joy sparkt’. Word je er echt heel blij van? Krijg je zin om het te dragen? Hou het. Zo niet, hou het kledingstuk dan vast, bedank het dat je het mocht gebruiken. Daarna kun je misschien makkelijker besluiten om het toch op te ruimen, te verkopen of als je handig bent: van de stof iets anders te maken. Kijk vooral waar jij je goed bij voelt, niemand verplicht je iets weg te doen.

In onderstaande video laat ik het resultaat van deze minimaliseersessie zien!

Zelf beginnen met minimalisme in 5 stappen

Wil jij ook graag beginnen met minimalisme, maar weet je niet hoe? Ben je ooit een keer een kast gaan uitruimen, maar is het daarbij gebleven of liep je na een tijdje vast? Wil je ontdekken welke vorm van minimalisme bij jou past?

Ik geef je vijf tips die mij heel erg hebben geholpen om het haalbaar te maken, ook als je een druk leven hebt en niet zomaar alles wilt opgeven.

#1. Minimalisme is een middel, geen doel

Onthoud dat minimalisme geen op zichzelf staand doel is. Het is geen religie of iets wat je perfect moet doen. Het is een middel om minder stress te ervaren in het dagelijks leven, minder geld uit te geven en duurzamer te leven.

Toen ik voor het eerst las over minimalisme, dacht ik dat ik nooit een minimalist kon zijn. Ik hecht veel waarde aan een leuk ingericht huis met spullen waar ik blij van word. Nu zie ik het anders.

Als minimalisme het doel is, dan doe je het niet voor jezelf, maar om het creëren van een perfect plaatje of om stoer te doen. Maar bij minimalisme gaat er juist om dat je uitvindt wat jou blij maakt en de rest elimineert. Dus ook dat perfecte plaatje, want dat komt waarschijnlijk voort uit je ego. Toen ik dat besefte, wist ik dat ik ook een minimalist kan zijn. Ook met een koophuis, volle kledingkast, televisie en tien paar schoenen.

#2. Bedenk wat voor jou onmisbaar is

Ga eens bij jezelf na wat voor jou essentieel in het leven is. Denk aan een thuis waar je je veilig voelt, een fijne relatie, je gezin, het maken van onvergetelijke reizen, financiële zekerheid, plantaardig eten: het kan echt alles zijn. Oordeel niet over jezelf als dat lijstje ook materiële zaken bevat, ook dat mag er zijn. Zolang het je maar echt gelukkig maakt en niet omdat je dan pas voldoet aan bepaalde eisen die je jezelf oplegt.

Je kunt ook beginnen met de dingen die je absoluut NIET in je leven wilt hebben. Ook dat kan van alles zijn. Op die manier kom je vanzelf bij de dingen uit die er wel toe doen.

#3. Begin klein

Als je weet wat je belangrijk vindt, dan kun je gaan beginnen met het elimineren van onnodige zaken. De meest eenvoudige manier is om klein te beginnen en niet gelijk je hele huis leeg te ruimen.

Denk bijvoorbeeld aan de volgende dingen:

• Ruim alle dubbele spullen op. Zo had ik bijvoorbeeld twee perforators, lekker nuttig.
• Ruim op per kamer of per soort spullen, zoals kleding, boeken en servies.
• Hanteer voor jezelf de 90 dagen regel: heb je iets na 90 dagen niet aangeraakt? Dan kan het weg.
• Pak bij het opruimen ieder ding even vast en vraag jezelf af of het je gelukkig maakt. Zo kun je veel makkelijker beslissen of je iets weg wilt doen.
• Kun je iets nog niet loslaten, omdat het veel emotionele waarde heeft? Doe het dan niet weg. Misschien komt het later, of niet.
• Wees creatief! Heb je een heleboel oude kaartjes, souvenirs en andere prullaria waarover je twijfelt of je het weg wilt doen? Maak er foto’s van of maak bijvoorbeeld een plakboek met de leukste dingen.

Ik gooi overigens goede spullen nooit zomaar weg, maar breng het naar de kringloop, geef het aan vrienden, het Leger des Heils of verkoop het op Marktplaats. Zo krijgt het een tweede leven en ontstaat er geen onnodig afval.

Begin ook klein met andere dingen minimaliseren, zo kun je stap voor stap de onnodige dingen uit je leven halen. Bijvoorbeeld:

• Zo heb ik Facebook niet verwijderd, maar gebruik ik de Chrome-extensie News Feed Eradicator om de timeline te verbergen.
• Ik heb een smartphone, maar ik heb wel veel apps van m’n telefoon verwijderd die ik niet gebruik en heb bijna alle meldingen uitgeschakeld.
• Mijn hoofd zit snel vol met negatieve gedachten en overtuigingen. Meditatie helpt me om dat los te laten, een soort mentaal opruimen. Hierdoor ben ik minder reactief en voel ik me een stuk positiever. Ik heb een handig artikel geschreven over beginnen met mediteren: Waarom ik mediteer en hoe jij ook kunt beginnen.
• Zou je graag een andere baan willen of je leven op een andere manier compleet omgooien? Geen zorgen, dat hoeft niet vandaag. Bedenk eens welke eerste stap je vandaag wél kunt maken, hoe klein die ook is. Het lezen van een boek over het onderwerp of het kijken van een inhoudelijke video op YouTube bijvoorbeeld.

Het leven zal nooit helemaal vrij van vervelende dingen zijn, die horen er ook bij. Je hoeft niet altijd positief en vrolijk te zijn, het leven is immers niet volledig maakbaar. Dat proberen te accepteren heeft bij mij voor minder schuldgevoelens en boosheid gezorgd. Ik ben milder geworden als dingen mislukken of niet gaan zoals ik wil. Dat lukt niet altijd, maar is wel een fijn uitgangspunt.

#4. Consumeer bewust

Denk wat langer na over wat je koopt. Ik kies tegenwoordig liever producten die duurzaam zijn geproduceerd of van goede kwaliteit zijn, zodat ik er lang mee kan doen. Ook kies ik graag voor herbruikbare producten, zoals een menstruatiecup. Soms is dat even een aanschaf, maar op de langere termijn is het vaak juist goedkoper.

Ook zijn er steeds meer initiatieven waardoor je minder hoeft te kopen. Mijn vriend Peter en ik hebben geen auto, maar gebruiken af en toe Snappcar om een auto te huren van iemand anders. Werkt perfect!

#5. Doe een challenge

Wil je echt een stok achter de deur om te beginnen met minimalisme? Daag jezelf uit en doe bijvoorbeeld The 30-Day Minimalism Game. Hierbij ga je op de eerste dag één item wegdoen, op de tweede dag twee dingen, op de derde dag drie dingen, tot de dertig.

Als je dit een te grote uitdaging vindt, kun je ook kiezen voor één item per dag. Dat maakt het een stuk haalbaarder en kom je wel in een soort opruim-flow.

Conclusie

Minimalisme is wat mij betreft niet zomaar de volgende hipsterhype. Het draait niet om een zo leeg mogelijk huis en tof doen dat je boven de consumptiemaatschappij staat.

Dat is vaak de kritiek: minimalisme wordt gezien als iets elitairs. Rijke mensen kunnen zich hier druk om maken, terwijl andere mensen al blij zijn dat ze iedere dag te eten hebben. Ik begrijp de kritiek zeker, maar is die ongelijke verdeling juist niet ontstaan door het doorgeschoten kapitalisme? Juist als je minimalisme toepast zullen jijzelf en anderen er alleen maar beter van worden.

Hoe kijk jij naar minimalisme? Pas jij het ook toe op je leven?